In zijn motettenboek uit 1612 staat een prachtig portret van Lambert de Sayve (1548/9-1614), kapelmeester aan het Habsburgse hof te Oostenrijk. Hij is op dat moment in dienst van Matthias, die in juni 1612 te Frankfurt aM tot keizer van het ‘Heilige Romeinse (roomse) Rijk is gekroond. De bundel is opgedragen aan deze vorst (in wiens dienst de Luikenaar al ruim 30 jaar was). Logisch. Gezien het voorwoord is het Lambert’s kadootje voor zijn vorst. Opvallend is dat hijzelf, Lambert, er met een statig portret in figureert. Meteen na het voorwoord. Ook de gedichten rondom het portret liegen er niet om. Lambert is een groot componist in de ogen van zijn tijdgenoten. Zie onder de afbeelding voor de tekst/vertaling. Of moeten we het anders zien, veel nuchterder: Omdat hij de hofcomponist is van de grote keizer moet hij ook wel een groot componist zijn. Een kwestie van perspectief.
De dichter is Conrad Georg de Loncin (een gestudeerd man gezien de afkortingen achter z’n naam, die tenor was in de hofkapel). Net als Lambert was hij afkomstig uit de regio Luik. Dat verklaart ook dat de ‘Belgae’ apart figureren in de tweede strofe.
Portret
Lambert, 63 jaar, poseert zelfbewust in ‘hofkostuum’, met ereketen, omringd door een lauwerkrans en musicerende engelen. Zijn wij hier getuige van de geboorte van het kunstenaars-ego, de componist als ‘auctor’? Onder de afbeelding de transcriptie van de teksten met vertaling.
Latijnse teksten met vertaling
AD AUTHOREM
Musica LAMBERTI, quid toto spargitur orbe ?
Unas non patitur gloria tanta manus.
Tot de auteur (maker)
Muziek van Lambert, waarom ben je over de hele wereld verspreid?
Een zodanige roemrijke (muziek) verdraagt het niet dat het tot enkele handen beperkt blijft.
Aetatis suae. 63
Op 63 jarige leeftijd
Afbeelding: portret in hofkostuum, met ketting, blad papier opgerold in de hand, inktpot op de voorgrond. Omrankt met laurier (lauwerkrans). Daarbuiten vier musicerende engelen.
1612
ALIUD
nog eentje
| Ede tui tandem pignus LAMBERTE laboris, et gratum solido pectore profer opus. Cui nec in eois dabitur par visere terris, nec ubi luctantes Luna coarctat equos. Ante fores stantem renuis admittere laurum? Perge; vehet secum proemia magna labor. | Non nobis solum, Patriae sed nascimur omnes, ut Plato prudenti pectore magnus ait. Aeternum tua scripta canent Germania, et ipsi Belgae, nam nequeunt haec monumenta mori. Post te victuri, per te quoque vivere Cantus incipiant, cineri gloria sera venit. |
Geef eindelijk het resultaat van uw arbeid in druk, Lambert,
publiceer het werk dat voortspruit uit een solide geest.
Zijnsgelijke is er niet in landen van Eos (Oost)
noch waar de maan de paarden in toom probeert te houden (West)
De lauwerkrans staat voor de deur: Weiger je die binnen te laten?
Vooruit ! Dit werk zal ‘grote onderscheiding’ met zich meebrengen.
Niet voor ons zelf alleen, maar voor het vaderland worden we allen geboren,
zoals de grote Plato met z’n wijze geest ooit zei.
Duitsland, en de Belgen zelf, zullen uw teksten eeuwig zingen,
want deze monumenten kunnen niet sterven.
Laat de liederen die jou zullen overleven ook door jou beginnen te leven,
Roem komt te laat als je al tot asse bent vergaan.
Martialis epigram I, 25 (Faustinus)
Opmerking: dit tweede lofdicht is een variatieop een epigram van Martialis (Liber I, xxv)
ede tuos tandem populo, Faustine, libellos
et cultum docto pectore profer opus,
quod nec Cecropiae damnent Pandionis arces
nec sileant nostri praetereantque senes.
ante fores stantem dubitas admittere Famam
teque piget curae praemia ferre tuae?
post te victurae per te quoque vivere chartae
incipiant: cineri gloria sera venit.
Publiceer eindelijk je boeken voor het volk, Faustinus,
en breng het werk naar buiten dat aan je geleerde geest is ontsproten
dat noch de Cecropische citadellen van Pandion zouden veroordelen,
noch onze oude mannen in stilte laten passeren.
Twijfel je om Fama binnen te laten die voor de deur staat,
– hij zal de beloning voor je inspanningen meebrengen ?
Laat de bladzijden die na jou zullen voortleven ook door jou beginnen te leven:
Roem komt te laat als je al tot asse bent vergaan.